Giảm nghèo bền vững từ lĩnh vực văn hóa thông tin
Để hỗ trợ người nghèo hưởng thụ văn hóa, thông tin, thời gian qua các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xây dựng thiết chế văn hóa, đưa văn hóa, thông tin về cơ sở để đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tiếp cận thông tin của người dân, nhất là người dân ở các xã nghèo, huyện nghèo ở địa phương.
Tuyên truyền lưu động giúp người dân ở các xã nghèo nâng cao mức hưởng thụ văn hóa, tiếp cận thông tin
Nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người nghèo
Theo Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh, để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 20-NQ/TU ngày 24/5/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai về giảm nghèo bền vững đối với các xã có tỷ lệ hộ nghèo từ 40% trở lên đến hết năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025, có xét đến năm 2030 (gọi tắt là Nghị quyết 20), ngành Văn hóa và Thể thao đã chú trọng triển khai xây dựng các thiết chế văn hóa để tổ chức các sinh hoạt cộng đồng, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân; tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền, vận động Nhân dân các xã thuộc Nghị quyết 20 tích cực tham gia đăng ký, xây dựng các danh hiệu văn hóa trong phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; bồi dưỡng kiến thức pháp luật về xây dựng hương ước, quy ước, phòng chống bạo lực gia đình, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống…
Theo thống kê, đến nay, toàn tỉnh đã có 35/37 xã nghèo có nhà văn hóa xã; còn 2 xã (Tả Van, Trung Chải - thị xã Sa Pa) đã được giao danh mục chuẩn bị đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu cho cơ sở giai đoạn 2022 – 2025 và giao vốn đầu tư xây dựng.
Việc xây dựng nhà văn hóa, khu thể thao thôn được các địa phương quan tâm thực hiện. Đến nay tại 37 xã nghèo có 309/310 thôn có nhà văn hóa, khu thể thao thôn. Còn duy nhất một thôn chưa có nhà văn hóa do thôn nằm trong vùng quy hoạch khu vực trung tâm xã đến nay chưa triển khai thực hiện.
Bên cạnh đó, việc xây dựng các sân luyện tập thể thao xã và bố trí điểm vui chơi thể thao cho trẻ em và người cao tuổi ở các xã nghèo bước đầu được quan tâm thực hiện; kết quả, đến nay đã có 20/37 hoàn thành xây dựng và đưa vào sử dụng.
Đặc biệt, trong năm 2024, tại 37 xã nghèo đã có 21.950/25.514 hộ đăng ký danh hiệu “Gia đình văn hóa”; 288/300 thôn đăng ký danh hiệu “Thôn văn hóa”.
Hơn nữa, để hỗ trợ người nghèo hưởng thụ văn hóa, tiếp cận thông tin, các cấp, ngành đã tổ chức thực hiện có hiệu quả chương trình đưa văn hóa, thông tin về cơ sở. Công tác thông tin tuyên truyền, cổ động, triển lãm, hoạt động văn hóa văn nghệ phục vụ đời sống văn hóa tinh thần Nhân dân, nhất là người dân ở 37 xã nghèo được quan tâm triển khai thực hiện. Các hoạt động truyền thông cũng được đa dạng hóa về hình thức, nâng cao về chất lượng nhằm tuyên truyền về các chương trình, chính sách giảm nghèo, phổ biến các mô hình giảm nghèo có hiệu quả, biểu dương những tấm gương thoát nghèo bền vững, vươn lên khá giả và giúp đỡ các hộ nghèo trên địa bàn, kinh nghiệm làm ăn. Chỉ tính riêng trong năm 2024, các cơ quan báo chí, truyền thông đã tích cực tuyên truyền về kết quả phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số với gần 600 tin bài/chủ đề.
Để nâng cao mức hưởng thụ
Với những nỗ lực để người dân thuộc các xã nghèo hưởng thụ văn hóa, nhất là việc triển khai xây dựng các thiết chế văn hóa để tổ chức các sinh hoạt cộng đồng, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân. Các công trình nhà văn hóa cấp cơ sở đều gắn với việc thực hiện các tiêu chí Chương trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, được hỗ trợ trang thiết bị thiết yếu để phục vụ hoạt động và khai thác tốt công năng sử dụng.
Tuy vậy, vẫn còn những khó khăn, hạn chế trong quá trình thực hiện tiêu chí văn hóa trong chương trình giảm nghèo bền vững tại các địa phương. Đó là việc quy hoạch quỹ đất dành cho xây dựng các thiết chế văn hóa còn gặp nhiều khó khăn do ở một số xã vùng cao địa hình đồi núi nhỏ hẹp, khó có mặt bằng để xây dựng; công tác xã hội hóa trong lĩnh vực văn hoá nhằm huy động các nguồn lực để xây dựng mới, sửa chữa, nâng cấp mở rộng hệ thống thiết chế văn hoá cơ sở còn khó khăn đặc biệt là các thôn, xã thuộc Nghị quyết 20.
Để góp phần nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho người dân ở các xã nghèo, theo Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Đinh Minh Hà, trong năm 2025 và những năm tiếp theo, đơn vị tập triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa, thể thao và du lịch giai đoạn 2021-2025, trong đó ưu tiên đầu tư cho các xã thuộc Nghị quyết 20. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện và nâng cao chất lượng Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; tập trung xây dựng các mô hình câu lạc bộ phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết, phòng chống bạo lực gia đình. Các đơn vị thuộc Sở, Phòng Văn hóa, Trung tâm Văn hóa, Thể thao – Truyền thông các huyện, thị xã, thành phố tích cực và chủ động tổ chức các hoạt động tuyên truyền dưới nhiều hình thức phong phú, đa dạng, hiệu quả như: treo băng zôn, khẩu hiệu, xây dựng phóng sự, tài liệu tuyên truyền có dịch thuật, lồng tiếng các dân tộc thiểu số cấp phát cho cơ sở, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tuyên truyền dưới hình thức sân khấu hóa (văn nghệ, kịch bản sân khấu, hội thi); các địa phương cần quân tâm đầu tư lắp đặt các điểm vui chơi giải trí và thể thao cho trẻ em và người cao tuổi, xây dựng các sân luyện tập thể thao tại ở những xã nghèo chưa được đầu tư xây dựng… Qua đó, góp phần tạo nên không gian văn hóa đa dạng phục vụ nhu cầu sinh hoạt, hưởng thụ và sáng tạo văn hóa của người dân ở các xã nghèo trên địa bàn tỉnh.