Lào Cai: Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Với 25 nhóm ngành dân tộc cùng sinh sống, Lào Cai trở thành mảnh đất phong phú về bản sắc văn hoá. Đến nay, toàn tỉnh có 19 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Để những di sản đó trở thành nội lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, mới đây, tỉnh Lào Cai đã chính thức phê duyệt Dự án “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017-2020”.

Lễ hội Đền Thượng Lào Cai. (Ảnh: Tư liệu)
 
Với 19 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Lào Cai đang sở hữu những “tài sản” vô giá mà không phải địa phương nào cũng có. Đó là những nghệ thuật dân gian, tri thức dân gian, lễ hội truyền thống, tập quán và tín ngưỡng, nghề thủ công truyền thống,… được tích lũy qua nhiều thế hệ của các cộng đồng dân tộc, tồn tại bền vững trong dòng chảy tâm linh và đời sống cộng đồng như: Lễ hội Roóng Poọc của người Giáy; lễ Pút tồng của người Dao đỏ; nghề trạm khắc bạc của người Mông; nghệ thuật The (múa) của người Tày; nghi lễ Then của người Tày; tết Sử Giề Pà của người Bố Y; kéo co của người Tày, người Giáy; nghề chàng Slow của người Nùng Dín; nghệ thuật trang trí trên trang phục của người Xá Phó; nghệ thuật Khèn của người Mông; chữ nôm của người Dao; lễ hội Gàu Tào của người Mông; lễ hội Khô già già của người Hà Nhì đen; nghi lễ cấp sắc của người Dao; Lễ Mủ Đẳng Mai (cúng rừng) của người Thu Lao; lễ Gạ Ma Do (cúng rừng) của dân tộc Hà Nhì; lễ Khoi Kìm (cúng rừng) của người Dao đỏ; lễ hội Bảo Hà; lễ hội Đền Thượng. Đây vừa là tài nguyên du lịch nhân văn, vừa là nhân tố hết sức quan trọng để phát triển du lịch mang bản sắc Lào Cai.
 
Trong quan điểm bảo vệ và phát huy những giá trị các di sản văn hóa, Lào Cai quan tâm tới không gian tồn tại, không gian văn hóa, đời sống sinh hoạt của cộng đồng các dân tộc là chủ thể của di sản văn hóa. Đặc biệt, bảo tồn trên nguyên tắc “bảo tồn sống” tại cộng đồng. Chú trọng công tác tổ chức bồi dưỡng, tập huấn về kỹ năng truyền dạy và nội dung công tác bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể. Tổ chức truyền dạy kỹ năng, kỹ thuật, cách thức tổ chức nghi lễ, nội dung bảo vệ và phát huy các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trong cộng đồng dân tộc, địa phương có di sản, đồng thời tạo nguồn lợi về kinh tế từ công việc bảo tồn. Khai thác, phát huy các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thành các sản phẩm văn hóa phục vụ phát triển du lịch.


Lễ cấp sắc của người Dao. (Ảnh: Ngọc Bằng)
 
Giai đoạn 2017 - 2018, Lào Cai sẽ tập trung rà soát, đánh giá hiện trạng và tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm, bổ sung tư liệu đối với các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được công nhận giai đoạn 2011- 2016. Theo đó, ưu tiên các di sản có nguy cơ bị mai một, biến dạng và các di sản văn hóa có tiềm năng phát triển thành sản phẩm phục vụ du lịch.
 
Giai đoạn 2019-2020, tiếp tục rà soát, đánh giá hiện trạng và nghiên cứu, sưu tầm, bổ sung tư liệu đối với di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được công nhận giai đoạn 2011-2016 và các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia giai đoạn 2017-2020.
 
Để quảng bá giá trị đặc sắc các di sản văn hóa phi vật thể, dự án sẽ xuất bản cuốn sách “Di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc Lào Cai”; xây dựng 7 video giới thiệu 7 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của Lào Cai; lựa chọn 15 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tiêu biểu của địa phương để hỗ trợ phục dựng, bảo tồn, xây dựng thành sản phẩm phục vụ phát triển du lịch, góp phần quảng bá di sản của Lào Cai đến với du khách trong nước và quốc tế.
 
Dự án được triển khai sẽ góp phần bảo vệ và lưu truyền cho thế hệ sau những giá trị đặc sắc của các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Qua đó, nâng cao nhận thức, lòng tự hào dân tộc và huy động sự tham gia của người dân trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản, biến di sản thành “tài sản, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững./.
Thu Hiền

Tin Liên Quan

"Đánh thức" không gian văn hóa Tày ở Mậu A

Cộng đồng người Tày ở Mậu A chiếm gần 12,8% dân số của xã. Trải qua nhiều thế hệ, đồng bào dân tộc Tày nơi đây vẫn duy trì văn hóa truyền thống giàu bản sắc. Việc xã Mậu A ra mắt Câu lạc bộ Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Tày đã khẳng định quyết tâm của chính quyền và Nhân dân trong việc bảo...

Nhân dân Trạm Tấu đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa mới

Những năm qua, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã lan tỏa sâu rộng trên địa bàn xã Trạm Tấu. Từ phong trào, diện mạo nông thôn ngày càng đổi mới, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được nâng lên rõ rệt, hướng tới cuộc sống ấm no, văn minh và hạnh phúc.

Vượt qua định kiến

Ở nhiều xã vùng cao, định kiến giới, tư tưởng “trọng nam khinh nữ”, tập quán tảo hôn, sinh nhiều con… từng là những “chiếc vòng kim cô” kìm hãm vai trò, vị thế của người phụ nữ. Thế nhưng, bằng ý chí, khát vọng vươn lên và sự đồng hành của chính quyền, đoàn thể, ngày càng nhiều phụ nữ vùng cao...

Độc đáo nghệ thuật múa khăn của người Xá Phó

Trong bối cảnh đời sông hiện đại, thuật múa khăn truyền thống của dân tộc Xá Phó ở Lào Cai vẫn được các thế hệ phụ nữ lưu giữ. Điệu múa không chỉ là trình diễn nghệ thuật mà còn chứa đựng ý nghĩa tâm linh, phản ánh khát vọng hòa hợp với thiên nhiên của cộng đồng.

Đình - đền Quy Mông và dấu ấn Quy Hóa trong không gian văn hóa người Mường

Tọa lạc bên tả ngạn sông Hồng, đình - đền Quy Mông (xã Quy Mông) là thiết chế tín ngưỡng tiêu biểu của cộng đồng cư dân địa phương, đồng thời là dấu tích hiếm hoi còn tồn tại gắn với địa danh Quy Hóa xưa - vùng đất có vị trí và vai trò đặc biệt trong lịch sử dân tộc. Trải qua nhiều biến động...

Bức tranh gốm sứ ở xã Bảo Thắng: Thắp lửa tự hào dân tộc

Xã Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai không chỉ là một địa danh quan trọng về kinh tế và địa lý, mà còn nổi bật với công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn văn hóa và ý nghĩa giáo dục sâu sắc: Bức tranh gốm sứ tọa lạc trong khu quần thể Nghĩa trang Liệt sĩ xã Bảo Thắng. Công trình đã nhanh chóng trở thành biểu tượng...