Tháng 5/2021, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Kế hoạch số 239/KH-UBND về phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 – 2025, trong đó xác định Lào Cai có 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất tỉnh, đó là: Hoàng Thu Phố, Lùng Cải (huyện Bắc Hà), Dền Thàng, Pa Cheo (huyện Bát Xát), Nậm Chày (huyện Văn Bàn), La Pan Tẩn, Tả Thàng, Tả Ngải Chồ, Dìn Chin, Lùng Khấu Nhin (huyện Mường Khương).

Để tập trung nguồn lực đầu tư, hỗ trợ cho các xã nghèo này, UBND tỉnh Lào Cai xác định cần tập trung vào bốn nội dung trọng tâm gồm: Tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ cơ sở; Tập trung đào tạo nghề và giải quyết việc làm; Đẩy mạnh phát triển kinh tế, sản xuất nông, lâm nghiệp, trong đó xác định cụ thể về điều kiện, lợi thế của từng xã để phát triển sản phẩm nông, lâm nghiệp chủ lực, chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi, phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa; Hoàn thiện đầy tư cơ sở hạ tầng, đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu, đảm bảo hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới về hạ tầng nông thôn mở 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao.

Sau 3 năm triển khai thực hiện, công tác quy hoạch, đào tạo, luân chuyển cán bộ chủ chốt nâng cao năng lực cho xã tiếp tục được tăng cường. Đến nay, 10 xã nghèo có 195 cán bộ, công chức; trong đó 93,8% cán bộ, công chức có 2 trình độ chuyên môn, nghiệp vụ từ Cao đẳng trở lên; tăng 2% so với năm 2022. Năm 2023 đã thực hiện điều động, luân chuyển 16 cán bộ, công chức xã tại các huyện Mường Khương, Bắc Hà, Bát Xát, Văn Bàn; cử 74 lượt cán bộ, công chức tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị, quản lý nhà nước.

Tuyên truyền nâng cao nhận thức về công tác hướng nghiệp, định hướng nghề nghiệp và phân luồng cho học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục học lên THPT.

Đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động trên địa bàn 10 xã nghèo tiếp tục được quan tâm. Năm 2023, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã thực hiện tuyển sinh, đào tạo trên 600 người trình độ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp, dưới 03 tháng. Thu hút trên 5.500 học sinh tốt nghiệp THCS và THPT vào hệ thống giáo dục nghề nghiệp, đạt 26,44%. Triển khai thực hiện 02 lớp đào tạo nghề thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2023. Tại 10 xã nghèo cũng đã tổ chức được 14 hội nghị tuyên truyền, phiên giao dịch việc làm; thu hút gần 1.400 lao động tham gia.

Năm 2023, tỉnh Lào Cai đã giao danh mục chuẩn bị đầu tư cơ sở hạ tầng 10 xã nghèo 106 công trình giao thông, thủy lợi, điện nông thôn, trường học, y tế, văn hóa, môi trường và an toàn vệ sinh thực phẩm, nhà công an, trụ sở xã, sắp xếp dân cư.

Cây lê là một trong các loại cây trồng đang mang lại thu nhập cao cho người dân Bắc Hà.

Từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững; 10 xã nghèo đã xây dựng kế hoạch và triển khai, thực hiện 31 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất. Bằng nguồn vốn Khuyến nông Trung ương và Khuyến nông tỉnh đã triển khai, thực hiện 02 mô hình. Tổ chức 09 lớp tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật; các hội nghị tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của cấp chính quyền cơ sở, người dân trong việc quản lý, bảo vệ rừng, phòng chống chữa cháy rừng, nâng cao năng suất, chất lượng rừng, ứng dụng công nghệ, liên kết chuỗi sản xuất - tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi an toàn gắn với bảo vệ môi trường.

Du khách tham quan, check-in tại vườn lê thôn Hoàng Hạ, xã Hoàng Thu Phố, huyện Bắc Hà.

Xã Hoàng Thu Phố, huyện Bắc Hà là một trong 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất tỉnh. Thay vì trước đây người dân chỉ sản xuất ngô và cây kém hiệu quả, thì giờ đây được sự vận động, hướng dẫn của cán bộ xã, cán bộ nông nghiệp, bà con Nhân dân đang dần thay đổi trong việc sản xuất nông nghiệp. Hiện xã đang có hơn 170 ha cây lê Tai nung. Ngoài việc chăm sóc để thu hoạch quả, chính quyền và người dân nơi đây đã tổ chức chương trình “Sắc lê Cao nguyên trắng” năm 2024 (Đây là sự kiện nằm trong chuỗi các hoạt động của Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà chủ đề “Nghiêng say mùa xuân”), với mong muốn thu hút du khách thập phương đến trải nghiệm, tham quan, ngắm hoa, chụp ảnh, check-in các vườn lê trên địa bàn xã, khám phá tiết trời xuân của vùng cao Bắc Hà khi sắc hoa lê đang độ nở đẹp nhất; khám phá bản sắc văn hóa dân tộc và các gian hàng trưng bày sản phẩm nông sản, đặc sản của địa phương, qua đó góp phần tăng thêm thu nhập cho người dân nơi đây. Có thể thấy, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực, quyết tâm thoát nghèo của người dân đã và đang mở ra một hướng mới trong sản xuất - kinh doanh – dịch vụ.

Hoạt động tín dụng trên địa bàn 10 xã nghèo tiếp tục được ngành ngân hàng quan tâm và tích cực triển khai. Tăng cường cho vay hiệu quả đối với chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn theo Nghị định số 55/2015/NĐ-CP, Nghị định số 116/2018/NĐ-CP của Chính phủ; Chương trình cho vay của Ngân hàng Chính sách xã hội; Chương trình hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP. Hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận nguồn vốn để sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập, từ đó nâng cao đời sống của người dân. Tổng dư nợ cho vay tại 10 xã năm 2023 đạt hơn 300 tỷ đồng, tăng 9,8% so với cuối năm 2022; tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ dưới 1%.

Kết quả bước đầu này đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo ở các xã. Theo điều tra hộ nghèo mới nhất, thì hết năm 2023, tỷ lệ giảm nghèo tại 10 xã nghèo bình quân đạt 10,41% (tương đương với giảm 630 hộ) vượt chỉ tiêu đề ra (giảm từ 60,95% xuống còn 50,54%/năm).

Với những kết quả đạt được, đã khẳng định hướng đi đúng và trúng trong việc giảm nghèo đối với 10 xã đặc biệt khó khăn này này. Tỉnh Lào Cai phấn đấu trong giai đoạn 2021 - 2025 giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân từ 8%/năm trở lên theo tiêu chí chuẩn nghèo tại 10 xã; nâng thu nhập bình quân đầu người năm 2025 gấp 2 lần so với năm 2020.

Để đạt được mục tiêu này, ngày 17/4/2024, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 220/KH-UBND kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đối với 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao của tỉnh trong năm 2024. Trong đó đặt quyết tâm phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân từ 10,77% trở lên; mỗi xã phấn đấu đạt tối thiểu 01 tiêu chí xây dựng nông thôn mới năm 2024. Đồng thời tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin và truyền thông về công tác giảm nghèo; đổi mới phương thức, cách thức, nâng cao chất lượng thông tin tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Chính phủ, Bộ, Ngành Trung ương và của Tỉnh về chính sách giảm nghèo, tạo điều kiện thuận lợi để người dân vùng dân tộc thiểu số, các xã nghèo được tiếp cận các thông tin chính thống, từ đó làm thay đổi nhận thức, khơi dậy ý chí vươn lên thoát nghèo.

Luân chuyển, điều động cán bộ có năng lực từ huyện về xã, từ xã sang xã, đảm bảo đội ngũ cán bộ có đủ năng lực, phẩm chất và tâm huyết thực hiện tốt các nhiệm vụ được phân công.

Lồng ghép các nguồn lực đầu tư từ Trung ương, địa phương, tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống, sản xuất gắn với thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới tại các xã nghèo. Hoàn hiện cơ sơ sở hạ tầng giao thông thiết yếu, phục vụ phát triển kinh tế, hệ thống lưới cấp điện Quốc gia phục vụ sản xuất, sinh hoạt; Nâng cấp, hoàn thiện cứng hóa 100% hệ thống đường giao thông liên thôn; Triển khai đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng xã hội: văn hóa, giáo dục, y tế và một số công trình thiết yếu khác, đảm bảo điều kiện cho người dân các xã được tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.

Tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Đề án số 01-ĐA/TU ngày 11/12/2020 của Tỉnh ủy về phát triển nông, lâm nghiệp, sắp xếp dân cư, xây dựng nông thôn mới tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2020 - 2025, Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050. Chú trọng đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động cho nông thôn.