Văn Miếu - Quốc Tử Giám được vinh danh Di sản tư liệu thế giới, Di tích quốc gia đặc biệt

Với giá trị văn hóa và lịch sử đặc biệt, 82 tấm bia tiến sĩ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới. Với giá trị nổi bật, Văn Miếu - Quốc Tử Giám được công nhận là Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt.
Tối nay 25/2, Văn Miếu - Quốc Tử Giám sẽ đón Bằng chứng nhận Di tích quốc gia đặc biệt và bằng công nhận 82 bia tiến sĩ triều Lê - Mạc là Di sản tư liệu thế giới.



Cửa vào Văn Miếu-Quốc Tử Giám
 
Với giá trị văn hóa và lịch sử đặc biệt, vào đầu tháng 3/2010, 82 tấm bia tiến sĩ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã được tổ chức UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Đến ngày 27/7/2011, 82 bia tiến sĩ lại được công nhận là Di sản tư liệu thế giới trên phạm vi toàn cầu.

Với giá trị nổi bật, Văn Miếu - Quốc Tử Giám được công nhận là Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt.

Vừa qua, di tích lịch sử Cổ Loa và danh thắng Yên Tử cũng đã được đón nhận bằng công nhận Di tích quốc gia đặc biệt.

Hồ sơ bia đá các khoa thi tiến sĩ triều Lê - Mạc (1442-1779) được công nhận Di sản tư liệu thế giới là món quà ý nghĩa đối với Hà Nội và cả nước vào dịp Đại lễ 1000 năm Thăng Long.

Được coi là pho sử đá đồ sộ, 82 tấm bia, chia làm hai hàng, đặt hai bên Thiên Quang tỉnh, trong khuôn viên Văn Miếu - Quốc Tử giám, vinh danh tên tuổi những người đỗ trong các kỳ thi tuyển tiến sĩ triều Lê và Mạc. Trên mỗi tấm bia khắc một bài văn (bài ký) bằng chữ Hán, nội dung ghi lại lịch sử của các khoa thi tổ chức từ năm 1442 đến 1779.
 

Bia Tiến sĩ trong Văn Miếu-Quốc Tử Giám
 
82 tấm bia tương ứng với 82 khoa thi được dựng, khắc tên 1.304 tiến sĩ. Tấm bia tiến sĩ đầu tiên được dựng năm 1484 đời vua Lê Thánh Tông, ghi lại lịch sử khoa thi năm 1442. Tấm bia cuối cùng được dựng vào năm 1780 cho khoa thi tổ chức vào năm 1779.

Bia đá đặt tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám không chỉ là nguồn tư liệu phong phú phản ánh lịch sử khoa cử hơn 300 năm dưới triều Lê - Mạc mà còn là bức tranh sinh động về việc tuyển dụng và đào tạo nhân tài độc đáo của Việt Nam, thể hiện ở tư tưởng trị quốc dựa vào nhân tài.

Sau mộc bản triều Nguyễn, bia tiến sĩ Văn Miếu là Di sản tư liệu thứ hai của Việt Nam được đưa vào danh mục di sản tư liệu thuộc chương trình ký ức thế giới của UNESCO.

Nhận định về giá trị của Bia tiến sĩ Văn Miếu, nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc nói: "Trước hết, đây là một di tích có giá trị lịch sử, ghi danh những danh nhân, trí thức của Việt Nam trong hơn 3 thế kỷ. 82 tấm bia cũng là tài liệu quý về địa lý, lịch sử. Bởi địa danh thay đổi theo thời gian. Những gì còn ghi lại trong những bia đá này ít nhiều sẽ giúp người đời sau tìm được tư liệu quý về dư địa chí. Đây cũng là nơi thể hiện quan điểm giáo dục, đào tạo con người của các triều đại Việt Nam, bộc lộ ngay trong tấm bia cổ nhất:

“Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí vững thì thế nước mạnh và thịnh…”

Vì vậy, nó cũng có ý nghĩa đề cao đạo học. Hơn nữa, mỗi một tấm bia, ở một khía cạnh nào đó, còn là một công trình văn hóa, kiến trúc, thẩm mỹ".

Nhà sử học Dương Trung Quốc cũng nhấn mạnh đến chủ trương đề cao sự học, tôn trọng hiền tài, chăm lo giáo dục của các triều đại xưa thể hiện qua các văn bia. Ngoài ra, ông cho rằng, một thông điệp quan trọng nữa, ghi rõ trong các tấm bia là sự đòi hỏi nhân tài phải có đóng góp nhất định cho xã hội, tương xứng với vinh dự ghi danh bảng vàng bia đá mà họ nhận được.


Khuê Văn Các trong Văn Miếu-Quốc Tử Giám
 
Như mọi di sản vật thể và phi vật thể khác, sự công nhận của thế giới cũng đặt ra cho Việt Nam yêu cầu khắt khe trong việc bảo quản và phát huy di sản. Trước đây, 82 tấm bia từng phải nằm trầm mình trong mưa gió. Nhưng từ năm 1993, nhờ sự tài trợ của một tổ chức nước ngoài, hai dãy mái che đã được dựng lên để bảo vệ các “cụ rùa” đội bia. Bên cạnh đó, Ban quản lý cũng thắt chặt hơn nội quy đối với khách tham quan, đồng thời có nhiều hình thức quảng bá, tuyên truyền về Văn Miếu qua các ấn bản giới thiệu.
Tuy nhiên, trước lượng khách du lịch ngày một tăng, 82 tấm bia tiến sĩ cũng đang đối diện với những nguy cơ hư hỏng.

Sự ngưỡng vọng của thế hệ sau dành cho truyền thống khoa cử của người đi trước đã tạo nên thói quen tín ngưỡng ở Văn Miếu. Hàng năm, vào dịp mùa thi, hàng nghìn lượt sĩ tử đua nhau đến sờ đầu rùa để lấy may. Hiện tượng đó đã khiến cho nhiều đầu rùa bị bào mòn, các dòng Hán tự bị mờ dần. Trước thực trạng này, ông Dương Trung Quốc cho rằng, không dễ gì để xóa bỏ niềm tin của dân chúng trong ngày một ngày hai. Điều quan trọng là phải giáo dục để người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, có ý thức hơn trong việc bảo vệ di sản. Để làm được điều đó, ông Quốc khẳng định, cần có hình thức giúp lớp trẻ đọc, hiểu được thông điệp trên các tấm bia thông qua việc chuyển ngữ, phát hành các tập sách hướng dẫn, giới thiệu về Bia tiến sĩ tại Văn Miếu.

Ông Đặng Kim Ngọc - Giám đốc Trung tâm Văn Miếu cho biết - trong hồ sơ đệ trình lên UNESCO, Trung tâm cũng đã đề nghị Ủy ban UNESCO và Chương trình Ký ức thế giới quan tâm giúp đỡ trong việc bảo quản 82 tấm bia tiến sĩ - những di tích làm bằng chất liệu khá bền vững nhưng không thể vĩnh viễn với thời gian nếu không có những phương pháp bảo vệ đúng cách.
(theo vietnam.vn)

Tin Liên Quan

Tỉnh Đắk Nông Kỷ niệm 20 năm Ngày tái lập và Công bố Quy hoạch và Xúc tiến đầu tư tỉnh

Lễ kỷ niệm 20 năm Ngày tái lập tỉnh Đắk Nông (1/1/2004-1/1/2024) có ý nghĩa chính trị sâu sắc, là sự kiện quan trọng của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Đắk Nông. Đây là chương trình trọng tâm chào mừng 20 năm Ngày tái lập tỉnh Đắk Nông.

Hội nghị công bố quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh Tiền Giang

Ngày 24/3/2024, UBND tỉnh Tiền Giang sẽ tổ chức Hội nghị công bố quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh Tiền Giang thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Quán triệt sâu sắc quan điểm “dân là gốc”

Khi đề cập đến những nhiệm vụ trong giai đoạn sắp tới, trong phần thứ ba của bài viết Tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Ðảng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, văn hiến và anh hùng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Trong mọi công việc của Ðảng và...

Kinh tế chuyển biến tích cực hơn

Hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế đều đạt kết quả tốt hơn so với cùng kỳ năm 2023, tạo động lực mới, khí thế mới và đà phát triển thời gian tới. Tuy nhiên để thúc đẩy tăng trưởng, cần tiếp tục thực hiện quyết liệt và đồng bộ các giải pháp, chính sách hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, sản xuất...

Kiên quyết đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch

Nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chúng ta kiên quyết đấu tranh với các tổ chức, cá nhân có hành vi lan truyền, tiếp tay, cổ súy những quan điểm sai trái, thù địch, chống phá Đảng, Nhà nước, chống phá chế độ. Đồng thời, những biểu hiện thờ ơ, vô cảm, né tránh không dám đấu tranh với các quan...

Thủ tướng yêu cầu tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy

Sau vụ cháy tòa nhà cao tầng trên phố Ô Chợ Dừa, Hà Nội vào sáng 12/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa có Công điện số 21/CĐ-TTg về tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy gửi Bộ trưởng Bộ Công an và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.